Güzel bir bahçeye sahip olabilirsiniz fakat bahçenizin keyfini uzun yıllar sürebilmek için bakım yapmanız şart. Bahçenizin ihtiyaçlarını doğru zamanlarda karşıladığınız sürece bahçeniz her yıl daha da güzelleşecektir. İşte mevsimlere göre bahçenizde yapmanız gerekenler…

  • İLKBAHAR 

Bahçelerimizin uyanmaya başladığı , yeşillerin çoğaldığı , çiçeklerin açmaya başladığı , yeni bitki dikimleri ve bahçe düzenlemeleri için en güzel zaman.

Toprak Hazırlığı : Yağmurlar , kar yağışları derken kış geride kaldı artık ilk yapmanız gereken sıkışan toprağınızı yaza hazırlamak . Çapa , havalandırma makinası , tırmık gibi bahçe ekipmanları ile toprağı havalandırın ve gevşetin. Eğer toprağınız çok kurumuşsa, su ile nemlendirerek çalışın.

Bitki Ekimi : Çiçeklerin görülmeye başladığı mevsimdeyiz . Sakladığınız soğanlı bitkileri yeniden yerleştirebilir veya yenilerini alıp dikebilirsiniz. Sebze tohumları veya tohumdan yetiştireceğiniz süs bitkileri için ekim zamanı. Bahar çiçekleri, süs bitkileri , meyve ağaçları kısacası tüm bitkilerinizi dikmek için en güzel mevsimdeyiz.

Budama : Çalıları ve ağaçları hafifçe budayarak yeni büyümeyi teşvik edin.

Gübreleme : Yavaş salınımlı organik gübreler veya bahar gübresi kullanarak bitkilerinizi besleyin. Çim alanlarınızı da havalar iyice ısınmadan gübreleyin (tecrübeli ya da profesyonel birinin yapmasını öneririm. Aksi halde çimlerinize zarar verebilirsiniz) ve sonrasında sulama yapmayı ihmal etmeyin.

Zararlı Kontrolü : Havalar ısınmaya başladıkça böceklerin ortaya çıkması hızlanır. Zararlı böceklerin ve hastalıkların erken belirtilerini gözlemleyin ve gerektiğinde müdahale edin.

Sulama : Bahçenizde otomatik sulama sistemi var ise kontrollerini tamamlayın. Damlama hatlarında veya springlerde bir sorun varsa tamiratlarını yapın ve bulunduğunuz bölgede havalar ısınmaya başladıysa , yağmur durumunu da göz önüne alarak sistemi aktif hale getirin . Elle sulama yapıyorsanız sulama miktarını biraz artırın , ancak suyun bitkilerin köklerine ulaştığından emin olun.

  • YAZ 

Sulama : Bulunduğunuz bölgenin sıcaklığına göre sulamayı günde 1 veya 2 kere yapmalısınız . Özellikle çim alanlarda yaz dönemi sulama çok önemlidir. Yaz dönemi boyunca düzenli sulama yapın. En iyi sulama zamanı sabah erken veya akşam geç saatlerdir (sıcaklıkların çok arttığı dönemlerde ya da Ege , Akdeniz gibi bölgelerde gece sulamasını öneririm).

Gölgeleme : Aşırı sıcaklıkta bitkileri güneş yanığından korumak için gölge sağlayın. Bitkileri dikmeden önce dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de dikim yeridir. Bitkinin cinsine göre gölge ya da güneşli alanlar tercih edilmelidir (örneğin ortanca bitkisi tam gölge severken lavanta bitkisi güneşli alanları sever).

Çiçek Bakımı : Solmuş çiçekleri düzenli olarak temizleyerek yeni çiçeklenmeyi teşvik edin. Çiçeklenme için topraktaki bitki besin maddelerinin , güneş alma durumlarının yeterliliğini kontrol edin. Yabani otları gördüğünüz anda kökten sökerek temizleyin , yayılmasını engelleyin.

Çim Bakımı : Çimleri düzenli olarak biçin (7-10 günde bir). Sararma veya bozulma görülen alanlara hemen müdahale edin (mantar , susuz kalma vb.). Eksik veya aşırı sulama yapmayın.

Zararlı Kontrolü : Yaz dönemi böcek ve zararlıların en çok yayıldığı zamandır. Ani gelen sıcaklarla birlikte bahçenizde bir anda böceklenme görebilirsiniz.  Bu nedenle iyi gözlem yapın, erken müdahale önemlidir. Sirkeli su , kireç atımı , odun külü serpilmesi , sinek ve zararlı böceklerin uzaklaşmasını sağlayacak bitkiler dikilmesi (lavanta gibi) gibi yöntemlerle kontrol sağlayabilirsiniz. Aşırı sulama , göllenme , temizlenmemiş bahçeler (eski saksı , ahşap gibi malzemelerin bahçede yıkıntılar halinde bırakılması , yaprak  , çiçek , meyve kalıntılarının bahçede durması) zararlılar için uygun ortam sağlar bunlara dikkat etmelisiniz. Kimyasal ilaç kullanımını ekolojiye verdiği zarar dolayısıyla uygun bulmuyorum fakat mecbur kalındığı durumlarda profesyonel destek alınmasını öneririm. Kimyasal ilaçların doğru miktarda , uygun zaman aralıklarıyla , doğru saptanmış hastalıklara karşı yapılması gerekir. Aksi halde bahçenize yarardan çok zararı dokunabilir.

  • SON BAHAR 

Doğanın olağanüstü renk değişimlerinin yaşandığı , çiçeklerin azaldığı , yaprakların yavaş yavaş sararıp dökülmeye başladığı , yazın yoğun sıcağından bunalan bitkilerimizin dinlenmeye hazırlandığı zamandayız. Yorulan bahçemizi rahatlatma , kışında bahçemizin güzelliğini korumasına yardımcı olma , yeni bitkiler dikme ya da çimimizi yenileme için en güzel dönem.

Bahçe Temizliği : Solmuş bitkileri kesin , dökülen yaprakları ve çiçekleri temizleyin. Topladığınız yaprakları kompost yapımı için kullanabilirsiniz. Bahçenizin temiz olması hastalık risklerini azaltır.

Budama : Bitki budama yaparken çiçekli bitkilerde çiçeklerin tamamen geçmesini bekleyin. Tüm ağaç ve çalılarınızı şekillendirmeye başlayabilirsiniz. Budama yapmak , çoğumuzun çekindiği , bitkimizin bir daha bu kadar büyümeyeceği hissine kapıldığı bir işlem gibi gözükse de bir sonraki yıl daha güzel gelişim göstermesi ve çiçeklenmesi için çok önemlidir. Bitki cinsi ve gelişim durumuna göre derin budamalar veya sadece şekillendirme , formunu korumasını sağlama için budama yapabilirsiniz.

Bitki Saklama : Mevsimlik bitkileri çıkarıp kış dönemine uygun mevsimliklerle değiştirebilirsiniz. Soğanlı bitkilerimizi toprak içerisinde bırakabileceğimiz gibi sökerek bir sonraki yıl dikmek için saklayabiliriz. Kuru , karanlık ve soğuklardan etkilenmeyecek bir ortamda saklanmalıdır.

Yeni Ekimler : Yeni bitki dikimleri ve çim ekimleri yapmak için uygun bir zamandır. Kışlık sebzelerin tohum ekimlerini yapabilirsiniz.

Çim Bakımı : Yaz döneminde çimleriniz zarar gördüyse , bölgesel kurumalar , sararmalar var ise , yabani otlar nedeniyle çimde boşluklar oluştuysa yani çiminiz sağlıksız bir görüntüde ise düzeltmeniz için doğru mevsimdeyiz. İlk bahar ve son bahar ayları çim tohumlarının ekilmesi için en uygun zamanlardır. Çim alanınızdaki sorunlu bölgeleri temizlemeli , tırmık yardımıyla solan çimleri bahçeden uzaklaştırmalı ve bozulan alanlara tırmık ucuyla küçük delik veya çizikler yapmalı , yeni tohum serpip ince bir toprak ile kapatmalısınız. Sonrasında çimler yeniden çıkana kadar düzenli sulama yapın. Yağmurlar başladığında sulamayı durdurun ve çimlerinize gübre atarak güçlenmesini sağlayın.

  • KIŞ

Bitki Koruma : Dondurucu hava koşullarına karşı hassas bitkileri örtün veya içeri alın. Bahçe ya da terasınızda bulunduğunuz bölgenin kış şartlarında bozulabilecek saksılı bitkiler var ise (soğuk iklimlerde begonvil ya da limon ağaçları gibi) korunaklı alanlara alın. Kış bahçeniz var ise kış bahçenize taşıyın.

Kar Temizliği : Ağır kar birikmeleri oluştuğunda, ağaçların dallarını nazikçe sallayarak ağırlığı azaltın. Çalışma grupları üzerinde yoğun kar biriktiğinde temizleyin. Özellikle hassas bitkiler örtülü olsa dahi mümkün olduğunca üzerlerini temizleyin.

Sulama : Kışın bitkilerin suya olan ihtiyacı düşüktür, otomatik sulama sistemlerini kapatın. Bulunduğunuz bölgenin mevsimsel şartları doğrultusunda bitki sulama sıklığını belirleyin. (Kışları soğuk ve bol yağışlı olan alanlarda hiç sulama yapmazken , ılıman iklime sahip bölgelerde toprak gereğinden fazla kurursa sulama yapabiliriz).

Doğal Yaşam : Kuşlar için yem ve su kaynakları sağlayarak bahçenizin doğal yaşamını destekleyin.

Malçlama :  Toprağın donmasını önlemek için soğuk havalarda bitkisel alanlarda malç (yapraklar , ağaç kabuğu , budama atıkları , karton , çakıl taşı , curuf taşı vb. toprak üzerini örten malzemeler)  kullanabilirsiniz.

Bahçenizde neler yapmanız gerektiğini bildiğinize göre işe koyulabilir , sevginizle bahçenizi her geçen gün daha güzel bir hale getirebilir ve her mevsim değişimini keyifle takip edebilirsiniz.